Opis
Osnovna Ćorovićeva zamisao bila je da pokaže kako se od srpske državne ideje i misli o narodnom jedinstvu došlo do ujedinjenja Južnih Slovena. U Kneževini i Kraljevini Srbiji video je osnovnog nosioca te ideje, pa stoga pod naslovom knjige nije podrazumevao velikosrpski državnu organizaciju, već njenu veliku i nezamenljivu ulogu u stvaranju Jugoslavije.
…sudbina Srba kroz sve mene, toliko mnogobrojne i raznovrsne, i dodir i veze Srba sa ostalim državama i narodima na Balkanu.
…sudbina triju velikih sila, u tri perioda srpske prošlosti, vezana je za Srbe i srpski narod: Vizantije, Turske i Austrije; Mleci, Mađarska, Bugarska, Albanija imaju čitave vekove svoje istorije u dodiru sa nama…
Vladimir Ćorović je rođen 27. oktobra (15. oktobra po starom kalendaru) 1885. godine u Mostaru, u poznatoj srpskoj trgovačkoj porodici. U rodnom gradu završio je osnovnu školu i gimnaziju. Bila je to sredina sa veoma jakom i razbuđenom srpskom nacionalnom svešću, kojoj je ton davala grupa istaknutih književnika, među kojima je bio i njegov brat Svetozar. Godine 1904. Vladimir Ćorović se upisao na Bečki univerzitet, gde je studirao slovensku filologiju, arheologiju i istoriju. Profesori su mu bili čuveni slavisti Vatroslav Jagić, Konstantin Jiriček i Milan Rešetar. Ćorović je bio vrlo aktivan u Srpskom akademskom društvu “Zora”, o kome je 1905. godine objavio knjižicu. Tezom o Lukijanu Mušickom, doktorirao je u Beču 1908. godine. Specijalističke studije nastavio je u Minhenu (1908—1909) kod poznatog nemačkog vizantologa Karla Krumbahera. Neko vreme je boravio u Parizu i Bolonji, gde je istraživao stare slovenske rukopise.
Od septembra 1909. godine Ćorović je živeo u Sarajevu, radeći najpre kao kustos, a zatim kao upravnik biblioteke u Zemaljskom muzeju. Tada je počeo period njegovog vrlo snažnog, intenzivnog i raznovrsnog naučnog i književnog rada. Bio je saradnik vrlo značajnih srpskih časopisa, a posebno “Bosanske vile”, “Srpskog književnog glasnika” i “Letopisa Matice srpske” (u kome je objavio i svoju disertaciju o Lukijanu Mušickom). Pored ostalog, u Sarajevu je bio sekretar Srpskog prosvjetnog i kulturnog društva “Prosvjeta” i priređivač njenog kalendara za 1911. godinu. Nakon atentata Gavrila Principa, 28. juna 1914. u Sarajevu, Ćorovića su uhapsile austrougarske okupacione vlasti. Na poznatom banjalučkom “veleizdajničkom” procesu, čiji je prvooptuženi bio Vasilj Grđić, Ćorović je najpre osuđen na pet, ali mu je Vrhovni sud povisio kaznu na osam godina robije zbog intenzivnog rada u “Prosvjeti”. Novi austrougarski car i kralj Karlo IV, pod snažnim pritiskom svetske javnosti, izvršio je 1917. godine zamašnu amnestiju političkih zatvorenika, pa je Ćorović pušten iz zatvora u Zenici, gde je uglavnom izdržavao kaznu. Tada se nastanio u Zagrebu, pa je sa grupom jugoslovenski usmerenih pisaca (Niko Bartulović, Ivo Andrić i Branko Mašić) uređivao časopis “Književni Jug”. U to vreme je počela njegova zapažena saradnja sa jugoslovenskim političarima u raznim zemljama, a naročito u Austrougarskoj, kao i pripremanje dokumentarne Crne knjige (Beograd-Sarajevo, 1920) o stradanju i patnjama srpskog naroda u Bosni i Hercegovini. U ulozi delegata u privremenom narodnom predstavništvu, Ćorović je bio prisutan 1. decembra 1918. godine u Beogradu na svečanom proglašenju ujedinjenja Srba, Hrvata i Slovenaca u zajedničku državu.
Od 1919. godine, kada je izabran za vanrednog profesora na Filozofskom fakultetu, Ćorović je neprestano živeo u Beogradu. Velikim ličnim radom, izvanrednim naučnim rezultatima, stvorio je redak ugled i uticaj i izuzetnu karijeru: 1921. postao je redovni profesor na Filozofskom fakultetu, za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije izabran je 1922, a za redovnog 1934. godine. Dve godine bio je i rektor Beogradskog univerziteta, tokom školske 1934/35 i 1935/36 godine.[1] Smenjen je posle studentskog štrajka. Posle napada Nemaca na Jugoslaviju, napustio je Beograd i krenuo u emigraciju zajedno sa više tadašnjih istaknutih jugoslovenskih političara, ali je avion kojim je upravljao Siniša Sinobad i kojim su putovali oboren 12. aprila 1941. godine iznad Olimpa u Grčkoj. U toj nesreći poginuo je i Vladimir Ćorović.
Adam Pribićević u knjizi “Moj život” kritikuje Vladimira Ćorovića kao masona 33. stepana koji radi za engleske interese, a na štetu srpske sirotinje u vezi rudnika Trepča. Sreo ga je u Užicu prilikom odlaska iz Beograda početkom rata 1941. i Vladimir ga je ironično pitao pa zar i ti Pribićeviću odlaziš. Adam konstatuje da ako ovog istoričara ne zanimaju činjenice iz sadašnjosti misli da ni zamršene istorijske teme nije mogao poštenije obraditi.
Na osnovu teksta koji je napisao akademik Radovan Samardžić, Vladimir Ćorović je zastupljen u knjizi Sto najznamenitijih Srba (Beograd — Novi Sad, 1993, str. 529—534).
BIBLIOGRAFIJA
Veoma je velik Ćorovićev stvaralački opus, koji čine brojne knjige i pojedinačni tekstovi rastureni po raznim časopisima i listovima. Iako su činjeni i značajni pokušaji, još nije sastavljena i kompletna bibliografija njegovih radova i priloga o njemu. Ovo su samo neke njegove knjige:
Vojislav Ilić (Mostar, 1906)
Srpske narodne pripovijetke (Matica srpska: Novi Sad, 1909)
Pokreti i dela (Geca Kon: Beograd, 1920)
Crna Knjiga. Patnje Srba Bosne i Hercegovine za vreme svetskog rata 1914—1918. (Beograd, 1920)
Velika Srbija (Narodno delo: Beograd, 1924)
Bosna i Hercegovina (Srpska književna zadruga: Beograd, 1927)
Luka Vukalović i hercegovački ustanci od 1852—1862 (Srpska kraljevska akademija: Beograd, 1923)
Ujedinjenje (Narodno delo: Beograd, 1928)
Mostar i njegova srpska pravoslavna opština (Beograd, 1933)
Istorija Jugoslavije (Narodno delo: Beograd, 1933)
Odnosi između Srbije i Austrougarske u XX veku (Državna štamparija Kraljevine Jugoslavije: Beograd, 1936)
Historija Bosne knj. I (Srpska kraljevska akademija: Beograd, 1940
Istorija Srba (BIGZ: Beograd, 1989) — posthumno, koristeći originalni rukopis
Autor Ćorović, Vladimir, 1885-1941 Autor Ćorović, Vladimir, 1885-1941 Naslov Velika Srbija / Vladimir Ćorović Vrsta/sadržaj tыpe of material knjiga Jezik srpski Godina 2009 Izdavanje i proizvodnja Beograd : Leo commerce : V. Belačić, 2009 (Novi Sad : Budućnost) Fizički opis 303 str. : ilustr. ; 29 cm Zbirka Biblioteka Fototipska izdanja. Baštinik / [Leo commerce] Napomene Tiraž 5.000.ISBN ISBN 978-86-7950-076-2 (LC; karton sa omotom) Predmetne odrednice Srbija – Istorija Jugoslavija – Ujedinjenje
